Τά Δώρα των Μάγων *
Αγίου Επισκόπου Νικολάου (Βελιμίροβιτς)
«ΚΑΙ πεσόντες προσεκύνησαν Αυτω» (Ματθ. β' 11). Αύτοί πού είχαν λατρεύσει τά άστρα με φόβο καί τρόμο, τώρα με μεγάλη χαρά πίπτουν ατό έδαφος καί λατρεύουν τόν ζώντα Κύριο, ό Όποιος ήλθε στήν γή γιά νά τούς έλευθερώοη άπό τήν δουλεία τους στά άοτρα καί άπό τήν πίστι τους στήν τυφλή μοιρα. «Καί άνοίξαντες τους θησαυρούς αυτών προσήνεγκαν Αυτώ δώρα, χρυσόν και λίβανον καί σμύρναν» (αύτόθι). Τού έφεραν τρία δώρα, τά όποια ύπεδήλωναν άνεπίγνωστα τήν Αγία καί Ζωοποιό Τριάδα, εις τό "Ονομα τής Οποίας τό Παιδίον Ίησούς ήλθε μεταξύ τών ανθρώπων, καί με τόν τρόπο αύτό έκαναν γνωστό τό τριπλό λειτούργημα τού Κυρίου Ίησού: Βασιλικό, Ιερατικό καί Προφητικό - διότι ό χρυσός συμβολίζει τήν Βασιλεία, ό λίβανος τήν Ίερωσύνη καί τό μύρο τήν Προφητεία ή Θυσία. Τό νεογέννητο Παιδίον θά ήταν Βασιλεύς τής αιωνίου Βασιλείας, ό άναμάρτητος Ιερεύς καί ό Προφήτης, όπως δέ οί περισσότεροι Προφήτες πρό Αύτού, θά θανατωνόταν. Είναι φανερό σέ όλους, ότι ό χρυσός δηλώνει Βασιλέα καί τήν Βασιλεία του· είναι φανερό, ότι τό λιβάνι δηλώνει προσευχή ή ίερωσύνη· καί είναι έπίσης φανερό άπό τήν Αγία Γραφή, ότι τό μύρο δηλώνει άθανασία (άφθαρσία): ό Νικόδημος ήλειψε τό νεκρό σώμα τοΰ Ίησού μέ μύρο (Ίωάν. ιθ' 39, 40· πρβλ. Ψαλμ. μδ' 8), καί άλειφαν τά σώματα γιά νά τά συντηρήσουν άπό τήν φθορά καί άποσύνθεσι, γιά νά τά διατηρήσουν ολίγο περισσότερο άπό τήν φρίκη τής καταστροφής τού θανάτου. Ό κόσμος επρόκειτο νά φωτισθή άπό τόν Χριστό ωσάν μέ χρυσό· επρόκειτο νά γεμίση μέ προσευχές, όπως ό Ναός πληρούται μέ τήν εύωδία τοΰ θυμιάματος· καί όλο τό σύμπαν έπρόκειτο νά διαπερασθή άπό τήν εύωδία τής διδασκαλίας Του καί τοΰ Σώματός Του ωσάν μέ μύρο. Έπί πλέον, τά τρία έκεινα δώρα συμβολίζουν τό διαρκές (άνθεκτικό) καί τό άπαράλλακτο: ό χρυσός παραμένει χρυσός, τό λιβάνι παραμένει λιβάνι καί τό μύρο παραμένει μύρο: κανένα άπό αύτά δέν χάνει τήν φύσι του στό πέρασμα τού χρόνου. Μετά χίλια χρόνια, ό χρυσός άκόμη λάμπει, τό λιβάνι καίει καί τό μύρο διατηρει τήν εύωδία του. Δέν θά μποροΰσαν νά εύρουν στήν γή τρία άλλα πράγματα, τά όποια τόσο πιστά νά συμβολίζουν τήν έπίγεια άποστολή τού Χριστού ή τά όποια θά έδειχναν καθαρώτερα καί έκφραστικώτερα τόν διαρκή -τόν αίώνιο-χαρακτήρα τού έργου τού Χριστού στήν γή καί όλων τών πνευματικών καί ήθικών άξιών, τίς όποιες έκόμισε στόν άνθρωπο άπό τόν ούρανό. Έφερε άλήθεια καί προσευχή καί άθανασία. Μέ ποιό άλλο πράγμα στήν γή θά μπορούσε ή άλήθεια νά άντιπροσωπευθή καλύτερα παρά μέ τόν χρυσό; Κάνε ό,τι θέλεις μέ τόν χρυσό καί αύτός θά κρατήση τήν λάμψι του. Μέ ποιό άλλο πράγμα στήν γή θά μποροΰσε ή προσευχή νά άντιπροσωπευθή καλύτερα παρά μέ τό λιβάνι; Όπως ό καπνός τού θυμιάματος διαποτίζει όλο τόν Ναό, έτσι καί ή προσευχή διαποτίζει όλη τήν ψυχή τοΰ άνθρώπου, καί όπως ό καπνός άνέρχεται ύψηλά, έτσι καί ή προσευχή άνεβάζει τήν ψυχή τού άνθρώπου στόν Θεό: «Κατευθυνθήτω ή προσευχή μου ώς θυμίαμα ενώπιον Σου» (Ψαλμ. 140/141, 2). Είναι βέβαια άλήθεια ότι καί άλλα πράγματα άναδίδουν καπνό, άλλά κανείς άλλος καπνός σάν τού θυμιάματος δέν μπορει νά έλκύση τήν ψυχή σέ προσευχή. Μέ ποιό άλλο πράγμα στήν γή θά μποροΰσε ή άθανασία νά άντιπροσωπευθή καλύτερα παρά μέ τό μύρο; Ή θνητότητα παράγει μία δυσοσμία, ή άθανασία είναι μία σταθερή εύωδία. Καί έτσι, οί άστρολόγοι άπό τήν Ανατολή έξέφρασαν συμβολικά όλόκληρη τήν Χριστιανική πίστι, άρχίζοντας άπό τήν Αγία Τριάδα ώς τήν Ανάστασι καί τήν άφθαρσία τού Κυρίου Ίησού καί αύτών πού θά Τόν άκολοθούσαν. Δέν είναι λοιπόν άπλοί προσκυνηταί, άλλά προφήται: προφήται τής Χριστιανικής πίστεως καί τής ζωής καί τών έργων τού Χριστού. Δεν θά μπορούσαν άφ' έαυτού των νά τά γνωρίζουν όλα αυτά άπό την ανθρώπινη άντίληψί τους, παρά άπό την έμπνευσι τού Θεού, ή οποία τους έστειλε στό ταξίδι τους στην Βηθλεέμ και τους έδωοε τόν μυστηριώδη άστέρα γιά νά τους καθοδηγή στόν δρόμο τους. (*) Απόσπασμα "Ομιλίας «Εις την Γέννηοιν». Μετάφραοις έκ τού άγγλικού (Nikolai Velimirovic, Bishop of Ochrid, Homilies, Vol. I, pp. 46-47, Lazarica Press, Birmingham 1996).